Ankaragücü AZ Alkmaar Olabilir mi? Bilimle Futbolun Buluştuğu Model

Mustafa Kaplan, bugün yaptığı açıklamada dedi ki:
“AZ Alkmaar gibi bir kulüp olmak istiyoruz.”

Bu laf kulağa hoş geliyor. Ama hemen ardından şu soru geliyor akıllara

AZ Alkmaar ne yapıyor da bu kadar övülüyor? Ve biz yapabilir miyiz?

⚙️ AZ Ne Yapıyor?

En Temele İniyorlar ve İşleyiş Buradan Başlıyor.AZ Alkmaar, “futbolcuyu yetiştiririm, yıldız yaparım, sonra satarım” modelini sistematik ve bilimsel bir şekilde uygulayan bir kulüp. Oyuncuları seçerken sadece “iyi topçu mu?” diye bakmıyorlar. Asıl soru şu:
“8 sene sonra bu çocuk büyük takımda oynayacak kadar zeki mi?”Bu sorunun cevabını anlamak için kullandıkları en önemli araç:

🧠 BrainsFirst
Bu sistem, çocuk yaştaki (12-15 yaş arası) oyunculara bilişsel testler yapıyor. Dikkat, karar alma hızı, konsantrasyon, önsezi… Bunları ölçüyor. Ve en ilginci: her çocuk için yaklaşık 1500 veri noktası toplanıyor.
Sonra? Bu veriler ışığında çocuklara yatırım yapılıyor.
Ve eğer bu testte düşük puan aldıysa, futbol yeteneği ne kadar iyi olursa olsun, riskli yatırım olarak görülüyor. İşte bu kadar net.

📊 Tüm Veriler Tek Yerde: SoccerLAB
Oyuncunun beyin testi ayrı yerde, kondisyonu başka yerde, karakteri başka defterde. Böyle olursa işler karışır. Ama AZ Alkmaar böyle yapmıyor.
Tüm veriler – beyin testleri, fiziksel ölçümler, kişilik analizleri – hepsi SoccerLAB adlı bir platformda toplanıyor.
Bu sistem sayesinde:
Oyuncunun eğitimi bireysel olarak planlanıyor

Teknik direktörün, kondisyonerin, psikoloğun aynı dili konuşması sağlanıyor

Oyuncu hangi yönünü geliştirmeli, net şekilde görülebiliyor

🕶️ Oyunculara VR ile Maç Oynatıyorlar

Evet, yanlış okumadınız. AZ oyuncuları, gerçek maça çıkmadan önce Sanal Gerçeklik (VR) gözlükleriyle antrenman yapıyor. Bu antrenmanlarda daha sonrasında Maçlara çeviriyorlar
Bu antrenmanlar sayesinde:
%20 daha doğru karar alıyorlar

Karar süresi 1 saniye kısalıyor

Bu, sahada “1 saniye önce doğru pas” demek. Kazananla kaybedeni ayıran şey işte bu.

📐 Oyun Sistemi Nasıl İşliyor Türkiye’de Benzeri Var mı?

Formasyon ve Stratejik Diziliş Ana formasyon: 4-3-3 Türkiye’de bu formasyonda oynatabilmek aşırı zor.

Orta saha yapısı: Çift pivot (örneğin Clasie & Koopmeiners) + 1 serbest 8 numara/10 numara (örneğin Mijnans)

Kanatlar: İçe kat eden teknik oyuncular

Bekler: Hücumcu ve genişlik sağlayan profiller

Stoperler: Geriden oyun kurabilen, pas isabeti yüksek oyuncular

🔍 Sahadaki Veriye Dayalı Oyun Prensipleri
Dizilişlerin ortalama başlangıç noktası: Kaleden 48 metre uzakta → Bu, takımın rakip sahada baskı kurduğunu gösterir.

Hücum üçüncüde başlayan diziliş yüzdesi: %23,4

Ligde ilk 5 sırada. Bu da topu rakip yarı sahaya yığarak oynadıklarının kanıtıdır.

Ortalama diziliş süresi: 9,7 saniye
Hızlı top sirkülasyonu, geçiş oyunlarının hızı açısından ölçülür.

Diziliş başına kazanılan mesafe: 13,5 metre
Takım her geçişte rakip kaleye doğru etkili ilerleme kaydediyor.

🧬 Taktiksel DNA’nın Diğer Özellikleri
Agresif yüksek pres: Top kaybedildiğinde hızlı karşı presle topu geri kazanma

Hızlı oyun kurulumları: Geriden oyun kurarken kısa paslarla oyunu açma

Topa sahip olma oranı yüksek: Orta sahada kalabalık kurulumla üstünlük sağlama

Bek kanadı iş birlikleri: Genişlik sağlayan beklerle derinlemesine hücum varyasyonları

Ön alan baskısı: Rakibi kendi yarı sahasında hataya zorlama

Veriyle yönlendirilmiş değişiklikler: Her oyuncunun pozisyon içi davranışı, yoğunluk verileriyle analiz edilerek değişiklik planları buna göre yapılır.

📊 Her Pozisyon İçin Veriye Dayalı Kriterler

AZ, her pozisyon için gerekli olan teknik, fiziksel ve bilişsel özellikleri tanımlar. Örnek:
Pivot oyuncu: Pas yüzdesi yüksek, baskıya dirençli, oyunu yönlendirme kabiliyeti olan oyuncular

Kanat oyuncusu: Bire birde etkili, içe kat eden, oyun görüşü yüksek

Stoper: Hızlı karar alan, ileriye pas atabilen, defansif pozisyon bilgisi güçlü

Yani sadece topa sahip olmak değil, ne kadar ileriye oynuyorsun, onu ölçüyorlar. Her şey ölçülebilir. Ve ölçülen her şey geliştirilebilir.

Peki Türkiye’de Böyle Bir Model Var mı?
Net söyleyelim: Yok.

Türkiye’de bazı takımlar “gençlere önem veriyoruz” diyor ama hiçbirinde:
BrainsFirst gibi bilişsel test sistemleri,SoccerLAB gibi entegre veri yazılımları,VR destekli karar alma antrenmanları yok.

Yani AZ Alkmaar gibi bir yapı henüz Türkiye’de hiçbir kulüpte oturmuş değil.

Ankaragücü Bu Yola Girebilir mi? Ne Kadar Sürer?

Bu sorunun cevabı basit: Evet, ama sabır ister.

Eğer Ankaragücü bu modeli içtenlikle uygulamak istiyorsa, bunun için:
Altyapı sistemini baştan kurmalı

Alt Yapı teknik ekibinin istikrarını korumalı (AZ’de bazı isimler 10 yıla yakın görevde)

Gençlere bilimle yaklaşmalı, veriyle çalışmalı

Bu dönüşüm 3-5 yıl sürebilir. İlk meyveler 2. yıldan sonra gelir. Ama bu yolda sabreden bir kulüp, sadece Türkiye’de değil, Avrupa’da bile fark yaratabilir.